ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΝΤΩΝ Α ΤΑΞΗΣ

Σχολικό έτος 2015-2016

Δελφίνια: Οι Σύντροφοι του Ανθρώπου
Δημοσιεύθηκε: 21 Thursday June @ GTB Daylight Time
Θεματική Ενότητα: Περιβάλλον – Οικολογία

Δελφίνια: Πλάσματα μαγικά, σχεδόν παραμυθένια, με νοημοσύνη, δική τους γλώσσα και εντυπωσιακές ικανότητες επικοινωνίας. Σύντροφοι του ανθρώπου σε κάθε στιγμή της πορείας του, φορείς βαθιάς ωκεάνιας αρμονίας, αλλά και μιας ανεπαίσθητης κοσμικής νότας που μοιάζει να έρχεται από τα βάθη του σύμπαντος.

Τα δελφίνια με την παιχνιδιάρικη και καλοσυνάτη φύση τους και τη μυστηριώδη έλξη τους προς τον άνθρωπο αποτέλεσαν διαρκή πηγή έμπνευσης από τα πανάρχαια χρόνια έως και τη σύγχρονη εποχή. Πλήθος μύθοι, θρύλοι, λογοτεχνικά έργα και πάσης φύσεως έργα τέχνης (μουσικά, εικαστικά, κινηματογραφικά) άντλησαν και αντλούν τη θεματολογία τους από αυτά τα θαυμάσια πλάσματα. Επιπλέον, η σύγχρονη επιστημονική έρευνα γύρω από την αξιοσημείωτη νοημοσύνη που διαθέτουν και τη θεραπευτική τους επίδραση πάνω στον άνθρωπο, έχει ανοίξει νέες πύλες για την κατανόηση τους.

Η παρουσία τους ήταν πάντοτε στενά συνυφασμένη με τον άνθρωπο, με δεσμούς αδιόρατους, σχεδόν  παραμυθένιους, μα γερά σφυρηλατημένους από τη μαγεία και το μαγνητισμό του ωκεάνειου βυθού.

Εκεί στα βάθη της θάλασσας θα καταδυθούμε στη συνέχεια, και μέσα στην αρμονική σιγή του απέραντου γαλάζιου θα αφουγκρασθούμε τους ήχους των δελφινιών. Θα αφεθούμε να μας οδηγήσουν σε νέες επικράτειες και θα περιπλανηθούμε σε περιοχές μιας πρωτόγνωρης γνώσης που ανακύπτει από την επαφή με ένα άλλο είδος νοημοσύνης. Ένας είδος νοημοσύνης που κάποιες παραδόσεις πιστεύουν πως προέρχεται από μακρινά αστρικά συστήματα και σταδιακά προσαρμόστηκε στο γήινο περιβάλλον.

Τα Δελφίνια στον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό 

Τα δελφίνια στις παραδόσεις των λαών συχνά αναφέρονται ως «αδελφοί του ανθρώπου», ενώ η λατρεία τους ανάγεται στην πανάρχαια εποχή των μητριαρχικών κοινωνιών και τη λατρεία της Μητέρας Γης. Αξίζει να επισημανθεί πως, ετυμολογικά, η ονομασία «δελφίνι» προέρχεται από την ελληνική λέξη «δελφύς» που σημαίνει «μήτρα».

Στον ελλαδικό χώρο από τις χαρακτηριστικότερες παραστάσεις δελφινιών είναι εκείνες που συναντάμε στα έργα τέχνης του μινωικού πολιτισμού στην Κρήτη, ενώ απεικονίσεις τους έχουν ανακαλυφθεί και σε αρχαία αγγεία στη Θήρα, καθώς και σε αρχαία νομίσματα.

Αναφέρεται ότι ο Αριστοτέλης είχε μελετήσει τα δελφίνια και ότι ο Πυθαγόρας είχε πειραματιστεί με τους μελωδικούς ήχους που αυτά παράγουν και το πώς αυτοί επιδρούν πάνω στον άνθρωπο.

Ενδεικτική του σεβασμού για τα δελφίνια είναι η αναφορά που έκανε στα γραπτά του για τα δελφίνια ο Έλληνας ποιητής Οππιανός από την Κιλικία κατά τον 2ο μ.Χ αιώνα: «Τίποτα πιο θεϊκό από τα δελφίνια δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί, γιατί αλήθεια κάποτε ήταν άνθρωποι και ζούσαν στις πόλεις μαζί με τους θνητούς. Αντάλλαξαν όμως τη στεριά για τη θάλασσα και έλαβαν τη μορφή ψαριών. Και έως και σήμερα, το ενάρετο πνεύμα του ανθρώπου που ενυπάρχει σε αυτά, προστατεύει την ανθρώπινη σκέψη και τα ανθρώπινα έργα».

Ο Πλούταρχος ανέφερε ότι τα δελφίνια εκφράζουν τις ιδιότητες της φιλίας και της ανιδιοτέλειας, επισημαίνοντας ότι αυτές ακριβώς είναι οι ποιότητες που αποζητούσε η φιλοσοφική έρευνα στις υψηλότερες εκφάνσεις της.

Σύμφωνα με έναν μύθο, κάποτε ο θεός Απόλλωνας είδε από μακριά ένα καράβι με κρητικούς ναύτες. Μεταμορφώθηκε σε δελφίνι, πλησίασε το πλοίο και με τη βοήθεια των κυμάτων πήδηξε στο κατάστρωμά του. Στη συνέχεια ο θεός οδήγησε το πλοίο με ασφάλεια στη στεριά και με τη βοήθεια αυτών των ναυτικών ίδρυσε το μαντείο των Δελφών.

Σε έναν άλλο μύθο ο μουσικός και ποιητής Αρίωνας από τη Λέσβο, σώθηκε από ένα δελφίνι όταν πειρατές τον πέταξαν στη θάλασσα. Ένα κοπάδι δελφινιών είχε ακολουθήσει το πλοίο του Αρίωνα, καθώς τα είχε γοητεύσει η όμορφη μουσική του. Έτσι όταν αυτός βρέθηκε στη θάλασσα ένα δελφίνι τον κουβάλησε στην πλάτη του μέχρι την Κόρινθο. Βαθιά φιλία αναπτύχθηκε ανάμεσα στον ποιητή και το δελφίνι και όταν εκείνο πέθανε το κήδεψε με μεγάλες τιμές.

Ένα δελφίνι έσωσε από πνιγμό και τον Τηλέμαχο το γιο του πολυμήχανου Οδυσσέα και εκείνος γεμάτος ευγνωμοσύνη χάραξε τη μορφή του δελφινιού στην ασπίδα του.

Επίσης, κάποτε πειρατές άρπαξαν το θεό Διόνυσο μη γνωρίζοντας ότι ήταν θεός, για να τον πουλήσουν ως σκλάβο, αλλά στα μεσοπέλαγα, θυμωμένος, αποκαλύφθηκε σε αυτούς. Τότε κλήματα τύλιξαν το κατάρτι και κρασί άρχισε να κυλά στο πλοίο. Στη μια άκρη του καραβιού ο θεός μεταμορφώθηκε σε λιοντάρι ενώ στην άλλη άκρη εμφανίστηκε μια αρκούδα. Οι πειρατές τρομοκρατημένοι έπεσαν στη θάλασσα και ο τότε θεός τους μεταμόρφωσε σε δελφίνια.

Αναπαραστάσεις δελφινιών στο ανάκτορο της Κνωσού στη Κρήτη

Ακόμη, όταν ο θεός Ποσειδώνας ερωτεύτηκε την Αμφιτρίτη την κόρη του θαλασσομάντη Νηρέα και κρύφτηκε στα βάθη της θάλασσας. Όμως, ένα δελφίνι αποκάλυψε στο θεό το που κρυβόταν και αυτός για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του στο δελφίνι το ανέβασε στον ουρανό και το έκανε αστερισμό.

Παγκόσμιοι Μύθοι και Θρύλοι για τα Δελφίνια 

Οι ιθαγενείς κάτοικοι του νησιού Groote στη βορειοανατολική Αυστραλία διηγούνται μια ενδιαφέρουσα ιστορία για την καταγωγή τους. Σύμφωνα με αυτή, σε πανάρχαιες εποχές στη θάλασσα ζούσαν οι Indjbena, τα δελφίνια, που ήταν πλάσματα αλαζονικά και που κακομεταχειρίζονταν τα μικρά οστρακοειδή Yakunas. Ο αρχηγός των Yakunas ζήτησε κάποια στιγμή βοήθεια από τους Mana τους τίγρεις καρχαρίες. Πράγματι, οι καρχαρίες έσπευσαν να βοηθήσουν και σκότωσαν όλα τα δελφίνια που άφησαν τα σώματά τους και έγιναν άνθρωποι στη στεριά. Ένα θηλυκό δελφίνι σε κατάσταση εγκυμοσύνης ήταν το μόνο που σώθηκε και γέννησε ένα αρσενικό που ονομάστηκε Dinginjabana και έγινε δυνατότερο και σοφότερο από κάθε άλλο δελφίνι που είχε υπάρξει μέχρι τότε. Αυτό λέγεται ότι ήταν το πρώτο από τα φιλικά και νοήμονα δελφίνια που γνωρίζουμε σήμερα. Όσο για το θηλυκό δελφίνι, όταν κάποτε πλησίασε σε μια ακτή αναγνώρισε τον πρώην σύντροφό της και με χαρά πήρε ανθρώπινη μορφή προκειμένου να ξανασμίξουν. Το ζευγάρι απόκτησε πολλά παιδιά και από αυτά προέρχεται η Φυλή του Δελφινιού που ζει πάνω στο νησί Groote. Τα μέλη αυτής της φυλής ποτέ δεν ξέχασαν τη σχέση τους με τα δελφίνια των ωκεανών, ενώ και τα δελφίνια λέγεται ότι θυμούνται τη συγγένειά τους με τους ανθρώπους.

Εκτιμάται πως τα αρχαιότερα δείγματα τέχνης που σχετίζονται με τα δελφίνια είναι οι βραχογραφίες των Αβορίγινων της Αυστραλίας. Γενικά, για τους Αβορίγινες το δελφίνι είναι ιερό ζώο και η θανάτωσή του θεωρείται ιερόσυλη πράξη που επισύρει θεϊκή τιμωρία. Πιστεύουν, επίσης, ότι στις θάλασσες τα δελφίνια οδηγούν και προστατεύουν τους αδελφούς τους που επέλεξαν να ταξιδέψουν σε αυτή τη ζωή με τη μορφή ανθρώπου. Τα δελφίνια θεωρούνται από τους Αβορίγινες ως πρεσβύτεροι και σοφοί αδελφοί του ανθρώπου και πιστεύουν πως όταν οι  ίδιοι πεθαίνουν οι ψυχές τους γίνονται δελφίνια. Μάλιστα, όπως ισχυρίζονται, όταν διαλογιζόμενοι εισέρχονται στα βάθη του Ονειρόχρονου έρχονται σε ουσιαστική επαφή με το Δελφίνι και δέχονται καθοδήγηση από αυτό για τη φυλή τους.

Επίσης, στις δοξασίες των ινδιάνων της βόρειας Αμερικής το δελφίνι θεωρείται ως ο φύλακας της «ανάσας της ζωής» και ως φορέας θεραπευτικών δυνάμεων, ενώ το τοτέμ του δελφινιού σχετίζεται με τη δύναμη τη ζωής.

Οι ινδιάνοι Chumash στην Καλιφόρνια θεωρούν και αυτοί το δελφίνι ως τον αγαπημένο τους αδελφό. Σύμφωνα με τις παραδόσεις τους τα πρώτα μέλη της φυλής τους ζούσαν στο νησί Σάντα Κρουζ στον Ειρηνικό ωκεανό και όταν κάποτε ο πληθυσμός τους αυξήθηκε πολύκαι ο τόπος δεν τους χωρούσε πλέον, αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στη στεριά. Τότε η θεότητα που τους έπλασε, η Hutash, τους έφτιαξε μια γέφυρα με το ουράνιο τόξο, για να περάσουν με ασφάλεια πάνω από τη θάλασσα και να φθάσουν στη στεριά. Όμως τους είπε να μην κοιτάξουν κάτω γιατί τότε θα κινδύνευαν να πέσουν και να πεθάνουν. Κάποιοι αγνόησαν τη συμβουλή της, κοίταξαν προς τα κάτω και σαστισμένοι από το θέαμα της αβύσσου έπεσαν προς τη θάλασσα. Όμως η Hutash τους αγαπούσε τόσο πολύ που δεν τους άφησε να πεθάνουν, αλλά τους μεταμόρφωσε σε δελφίνια.

Δελφίνια απεικονίζονται και σε αρχαίες τοιχογραφίες της φυλής Imragen της μαυριτανικής ακτής στη βορειοδυτική Αφρική. Τα μέλη της φυλής έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τα δελφίνια. Αναφέρεται ότι ακόμη και σήμερα όταν δουν κοπάδια ψαριών αρχίζουν να χτυπούν τη θάλασσα με ραβδιά για να καλέσουν τα δελφίνια. Και τα δελφίνια, που ίσως συσχετίζουν το θόρυβο που προκαλείται με την ύπαρξη τροφής, σπεύδουν στην περιοχή και οδηγούν τα ψάρια προς τα δίχτυα.

Μια παρόμοια μορφή συνεργασίας ανάμεσα σε ψαράδες και δελφίνια διατηρείται έως και σήμερα στην πόλη Laguna στη Βραζιλία. Τα δελφίνια εκεί οδηγούν τα ψάρια στην ακτή όπου βρίσκονται οι ψαράδες με τα δίχτυα τους, και τα κατόπιν τρέφονται με τα ψάρια που ξεφεύγουν από τα δίχτυα.

Επίσης, δελφίνια απεικονίζονται και σε έργα της αρχαίας φυλής των Ναβαταίων που ζούσαν βορειοδυτικά της Αραβίας, ενώ σύμφωνα με τις αρχαίες παραδόσεις των ιθαγενών στη Χαβάη τα δελφίνια αποτελούν μια μορφή του Kanaloa του θεού της θάλασσας.

Φυσικά  Χαρακτηριστικά και Κοινωνική Δομή 

Τα δελφίνια είναι θαλάσσια καθώς και ποτάμια σαρκοφάγα θηλαστικά (τάξη Κητώδη, υποτάξη Οδοντοκητώδη) τα οποία πιστεύεται (σύμφωνα με τις υπάρχουσες γνώσεις) πως προέρχονται από θηλαστικά που ζούσαν στη στεριά πριν από περίπου 70 εκατομμύρια έτη. Εκτιμάται πως πριν από 55 εκατομμύρια έτη αυτά τα χερσαία θηλαστικά σταδιακά προσαρμόστηκαν στο υδάτινο περιβάλλον των ωκεανών. Τα έμβρυα των δελφινιών φέρουν εμφανή χαρακτηριστικά που θεωρούνται κατάλοιπα της χερσαίας τους καταγωγής: όπως θολωτό κρανίο, υποτυπώδη αυτιά, στόμα, μύτη, πίσω άκρα και λίγες τρίχες. Γενικά, τα έμβρυα των δελφινιών στα πρώτα στάδιά τους δύσκολα διαχωρίζονται από τα ανθρώπινα έμβρυα.

Η κύηση διαρκεί 11 με 12 μήνες, ανάλογα με το είδος, και η γέννηση λαμβάνει χώρα κοντά στην επιφάνεια του νερού. Το νεογέννητο βγαίνει με την ουρά, τα μάτια του είναι ανοικτά, οι αισθήσεις του ενεργοποιημένες και μπορεί να κολυμπήσει. Μόλις γεννηθεί, η μητέρα του το ωθεί στην επιφάνεια για να αναπνεύσει. Η αναπνοή πραγματοποιείται με τη βοήθεια ενός φυσητήρα που βρίσκεται στην κορυφή του κεφαλιού.

Η μητέρες θηλάζουν τα μικρά με γάλα θρεπτικό και πλούσιο σε λιπαρά. Η διάρκεια του θηλασμού είναι το πολύ 30 δευτερόλεπτα κάθε φορά, και γίνεται κάτω από το νερό. Η μητέρα φροντίζει το μικρό επί δύο περίπου χρόνια, αλλά παραμένει μαζί του για 3-8 περίπου χρόνια. Τα περισσότερα είδη γεννούν ένα μικρό κάθε δύο έτη και η μέση διάρκεια ζωής τους είναι 35-40 έτη, αλλά υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με το είδος.

Τα δελφίνια δεν μπορούν να παραμείνουν πολύ ώρα έξω από το νερό γιατί το δέρμα τους αφυδατώνεται και μπορεί να πεθάνουν. Επίσης, δεν μπορούν να παραμείνουν πολύ ώρα κάτω από το νερό διότι πρέπει κατά διαστήματα να ανεβαίνουν στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν αφού είναι θηλαστικά. Το βάθος που καταδύονται μπορεί να υπερβαίνει τα 300 μέτρα σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο τρόπος με τον οποίο αντέχουν τις τεράστιες πιέσεις που αναπτύσσονται σε τέτοια βάθη ερευνάται ακόμη και δεν έχει απαντηθεί πλήρως. Ο σφυγμός τους στην επιφάνεια είναι περίπου 110 παλμοί το λεπτό, και μειώνεται στους 60 παλμούς το λεπτό όταν καταδύονται.

Το σώμα τους έχει υδροδυναμικό σχήμα και σε συνδυασμό με το λείο δέρμα επιτρέπει την ταχύτατη κίνησή τους μέσα στο νερό. Έχει διαπιστωθεί ότι η ταχύτητα τους κατά μέσο όσο είναι 30 χιλιόμετρα την ώρα. Τα είδη που ζουν κοντά στις ακτές κυνηγώντας αργά θηράματα σπάνια ξεπερνούν τα 15 χιλιόμετρα την ώρα. Όμως, εκείνα που ζουν στον ανοικτό ωκεανό και κυνηγούν γρήγορα θηράματα μπορούν να φθάσουν και τα 60 χιλιόμετρα την ώρα. Η τεχνική που χρησιμοποιούν για να αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες είναι να πηδούν έξω από το νερό μειώνοντας το χρόνο που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα μπορούν να αναπτύξουν όταν αξιοποιούν τα κύματα που δημιουργούν τα ταχύπλοα σκάφη.

Το μήκος των δελφινιών συνήθως κυμαίνεται από 1,5 έως 4 μέτρα, ανάλογα με το είδος, διαθέτουν οξύτατη ακοή, μη καλή όραση και υποτυπώδη όσφρηση. Το ραχιαίο πτερύγιό τους και τα δύο θωρακικά πτερύγια (που βοηθούν τις πλευρικές κινήσεις) είναι ανεπτυγμένα και ισχυρά, ενώ τα άλλοτε πίσω άκρα έχουν ατροφήσει έχοντας πάρει τη μορφή ουράς η οποία είναι και το βασικό κινητήριο όργανο.

Τα κύτταρα της επιδερμίδας τους, αποβάλλονται και ανανεώνονται με ταχύτατο ρυθμό (ενδεικτικά, κάποια είδη ανανεώνουν κάθε δύο ώρες όλα τα κύτταρά τους). Γενικά το δέρμα τους είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο, ενώ κάτω από αυτό υπάρχει ένα παχύ στρώμα λίπους που προστατεύει από το κρύο. Να επισημανθεί πως αποζητούν ιδιαίτερα τη σωματική επαφή, ως μέσο αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας.

Η κοινωνική ζωή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα δελφίνια. Ζουν σε ομάδες που τα μέλη τους αριθμούν σε δεκάδες ή και εκατοντάδες Οι μεγάλες ομάδες ονομάζονται «αγέλες» και «κοπάδια» και σε αυτές μπορούν να συνυπάρχουν περισσότερα του ενός είδη δελφινιών. Η ιεραρχική δομή μιας ομάδας έχει ως κορυφή της ένα αρσενικό ενώ από τα υπάρχοντα θηλυκά ένα αναλαμβάνει κυρίαρχο ρόλο. Τα αρσενικά μέλη των ομάδων επιδεικνύουν πολλές φορές αυταρχισμό ειδικά σε ότι αφορά τη διατήρηση της ιεραρχικής δομής, ενώ έχουν παρατηρηθεί και απαγωγές θηλυκών από άλλες ομάδες. Τα μέλη των ομάδων, γενικά, δομούν ισχυρούς δεσμούς, εκδηλώνουν αλτρουιστική συμπεριφορά και βοηθούν όσα μέλη είναι τραυματισμένα ή άρρωστα. Σε ορισμένες περιπτώσεις βοηθούν και φάλαινες που έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους σε ρηχά νερά να κατευθυνθούν και πάλι προς τα «ανοιχτά».

Η συμβίωση σε ομάδες εξασφαλίζει την ασφάλεια των νεαρών δελφινιών και την αποτελεσματική άμυνα απέναντι σε στους καρχαρίες. Τα όπλα των δελφινιών το ισχυρό ρύγχος με το οποίο εμβολίζουν, η δυνατή ουρά με την οποία κτυπούν και τα κοφτερά τους δόντια. Επίσης, η ομαδικότητα εξασφαλίζει επιτυχία στην εύρεση τροφής. Για παράδειγμα, πολλές φορές τα μέλη μιας ομάδας περικυκλώνουν ένα μεγάλο κοπάδι μικρών ψαριών εγκλωβίζοντάς τα σε μια μικρή περιοχή. Στη συνέχεια τα δελφίνια, το ένα μετά το άλλο, ορμούν στο κοπάδι και τρέφονται ενώ τα υπόλοιπα περιφρουρούν τη λεία τους.

Το παιχνίδι είναι η αγαπημένη ενασχόληση των δελφινιών κάθε ηλικίας και περνούν τον περισσότερο χρόνο τους με αυτό. Παίζουν μεταξύ τους ή με αντικείμενα που βρίσκουν στη θάλασσα, ενώ άλλες φορές παίζουν με μικρά ψάρια, με θαλάσσιες χελώνες, με σουπιές ή και με πτηνά.

Δείχνουν ιδιαίτερη συμπάθεια, έλξη και περιέργεια προς τον άνθρωπο και υπάρχουν πάμπολλα καταγεγραμμένα περιστατικά στα οποία τα δελφίνια έχουν σώσει ανθρώπους από πνιγμό και από καρχαρίες.

Επικοινωνώντας με  τα Δελφίνια 

Τα δελφίνια διαθέτουν καταπληκτικές ικανότητες ηχοεντοπισμού. Μπορούν να παράγουν διακριτούς ηχητικούς παλμούς βραχύτατης διάρκειας. Αυτά είναι τα ονομαζόμενα «κλικ» που το καθένα έχει διάρκεια 0,0002 δευτερόλεπτα και εκπέμπονται σε επαναλαμβανόμενες ριπές. Η συχνότητα αυτών των ήχων φθάνει μέχρι τα 150.000 Hz, πρόκειται δηλαδή για υπέρηχους. Τα ηχητικά αυτά κύματα λειτουργούν όπως στις συσκευές σόναρ. Εκπέμπονται προς τα έξω, ανακλώνται στα αντικείμενα που συναντούν και επιστρέφουν στο δελφίνι, το οποίο έτσι αντλεί πληροφορίες για το περιβάλλον του. Ουσιαστικά, με αυτόν τον τρόπο αντιλαμβάνονται μια τρισδιάστατη «εικόνα» του χώρου, «βλέπουν» τα αντικείμενα, αλλά αντιλαμβάνονται και το τι είναι κάθε αντικείμενο. Έτσι εντοπίζουν και την τροφή τους. Με τη βοήθεια αυτού του συστήματος ηχοεντοπισμού μπορούν να κινούνται σε πλήρες σκοτάδι και με μεγάλες ταχύτητες, με απόλυτη ασφάλεια. Όμως αυτό το σύστημα δεν λειτουργεί καλά όταν παρεμβάλλονται εξωτερικοί ήχοι υψηλής συχνότητας προερχόμενοι από ανθρώπινη τεχνολογία και τότε συχνά χάνουν τον προσανατολισμό τους. Τότε συχνά κινδυνεύουν και σε ορισμένες περιπτώσεις χαμένα βγαίνουν κοντά στις ακτές.

Εκτός από τους ηχοβολιστικούς παλμούς παράγουν και ένα είδος σφυρίγματος, επίσης έναν θόρυβο που μοιάζει με τρίξιμο πόρτας, καθώς και έναν ασυνήθιστο ήχο όταν προσπαθούν να μιμηθούν την ανθρώπινη ομιλία. Έχουν γίνει μάλιστα απόπειρες να μετατραπούν οι τελευταίοι ήχοι σε λέξεις με τη βοήθεια ειδικών συσκευών μια και  τα δελφίνια δε διαθέτουν φωνητικές χορδές.

Οι ήχοι υψηλής συχνότητας που παράγουν χρησιμοποιούνται όπως προαναφέρθηκε για ηχοεντοπισμό, αλλά οι μικρότερες ηχητικές συχνότητες χρησιμοποιούνται ως σήματα επικοινωνίας (έχουν ηχογραφηθεί πάνω από 400 διαφορετικά τέτοια σήματα). Η επικοινωνία μεταξύ τους γίνεται και από απόσταση αρκετών χιλιομέτρων, ενώ έχουν παρατηρηθεί και πολύωρες συζητήσεις μεταξύ δελφινιών.

Ωστόσο, υπάρχει και η άποψη πως δεν πρόκειται για νοήμονα γλώσσα που εκφράζει με φράσεις και φθόγγους κάποιες έννοιες και ιδέες, αλλά για ηχητικά σήματα που προκαλούν στερεότυπες αντιδράσεις οι οποίες σχετίζονται με εξαρτημένα αντανακλαστικά

Πάντως, σύμφωνα με τις υπάρχουσες έρευνες, υπάρχουν αρκετές συγκλίνουσες ενδείξεις για το ότι κατανοούν τις ανθρώπινες γλώσσες και χειρίζονται τις λέξεις με νοημοσύνη επικοινωνώντας με τους ανθρώπους. Γενικά, όπως είχε παρατηρήσει στην αρχαιότητα και ο Αριστοτέλης, τα δελφίνια αναπαράγουν με ευκολία τα φωνήεντα, αλλά υπάρχει δυσκολία στα σύμφωνα. Επίσης, γίνονται προσπάθειες με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών και με χειρονομίες, για να δημιουργηθεί μια ειδική γλώσσα για την επικοινωνία μας με τα δελφίνια.

Όπως επιβεβαιώθηκε από έρευνες της Diana Reiss, καθηγήτριας ψυχολογίας του κολεγίου Hunter του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, το κάθε δελφίνι έχει τη δική του προσωπικότητα. Συγκεκριμένα, έχουν αίσθηση του χιούμορ, αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους στον καθρέφτη και τα σημάδια που υπάρχουν στο σώμα τους, μαθαίνουν γρήγορα γλώσσες συμβόλων, μπορούν να επιλύουν δύσκολα προβλήματα, και εκδηλώνουν δυνατότητες συναισθηματικής επικοινωνίας. Ακόμη, έχει διαπιστωθεί ότι τους αρέσει η μουσική και μάλιστα αρκετά συχνά εκδηλώνουν και συγκεκριμένες μουσικές προτιμήσεις.

Το γεγονός ότι τα δελφίνια παρουσιάζουν εμφανή νοημοσύνη ώθησε τους επιστήμονες να τα ερευνήσουν και να διαπιστώσουν ότι είναι δεκτικά στη μάθηση. Έτσι εκπαιδεύονται για παραστάσεις σε δελφινάρια, για την αναζήτηση χαμένων δυτών, καθώς και για τη μεταφορά εργαλείων και υλικών σε μεγάλα βάθη.

Επίσης, δυστυχώς εκπαιδεύονται για στρατιωτικές επιχειρήσεις όπως είναι βιντεοσκόπηση και παρακολούθηση σημείων του βυθού όπου δεν μπορεί να προσεγγίσει άνθρωπος, για την τοποθέτηση ναρκών, ενώ φορτωμένα με εκρηκτικά χρησιμοποιούνται ως ζωντανές τορπίλες. Το μεγάλο στρατιωτικό πλεονέκτημα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι κινούνται πιο εύκολα από τον άνθρωπο στο νερό και ότι δεν εντοπίζονται αφού η θάλασσα είναι το φυσικό τους περιβάλλον.

Ο εγκέφαλος των δελφινιών είναι λίγο μεγαλύτερος από εκείνον του ανθρώπου και σε αρκετές περιπτώσεις παρουσιάζει πτυχώσεις και περιελίξεις περισσότερες από αυτές που υπάρχουν στον άνθρωπο. Το γεγονός αυτό εκλαμβάνεται από ορισμένους ερευνητές ως ένδειξη νοημοσύνης συγκρίσιμης με την ανθρώπινη. Επίσης, ο εγκέφαλος του δελφινιού όπως και του ανθρώπου έχει δύο ημισφαίρια. Να επισημανθεί ότι ως ιδανική λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου θεωρείται εκείνη κατά την οποία τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου συνεργάζονται εκτεταμένα και αρμονικά. Σε αυτό το σημείο όμως τα δελφίνια φαίνονται να υπερτερούν, αφού υπάρχουν περισσότερες συνδέσεις ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου τους σε σχέση με τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Η Lori Marino, που ασκεί ερευνητικό έργο στην νευροεπιστήμη και τη βιολογία της συμπεριφοράς στο τμήμα ψυχολογίας του πανεπιστημίου Emory της Ατλάντα στις ΗΠΑ, με τη βοήθεια μαγνητικής τομογραφίας μελέτησε τον εγκέφαλο των δελφινιών και διαπίστωσε ότι παρουσιάζει μεγάλο ποσοστό νεοφλοιού. Πρόκειται για εκείνο το τμήμα του εγκεφάλου στο οποίο εντοπίζονται οι ανώτερες νοητικές λειτουργίες. Όπως δήλωσε η ίδια: «Η νευροανατομία υποδηλώνει μια ψυχολογική συσχέτιση ανάμεσα στους ανθρώπους και τα δελφίνια, γεγονός που δεν μπορεί παρά να έχει σημαντικές συνέπειες στην ηθική διάσταση των σχέσεων ανθρώπων-δελφινιών».

Αρκετοί πρωτοπόροι αστρονόμοι και επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων που εμπλέκονται σε έρευνες σχετικές με την αναζήτηση νοημοσύνης μέσα στο σύμπαν μελέτησαν εκτεταμένα τη νοημοσύνη των δελφινιών. Και αυτό διότι θεώρησαν πως αυτή συνιστά μια θαυμάσια ευκαιρία για να εξασκηθούμε, ως ανθρώπινο είδος, στην κατανόηση μια εναλλακτικής μορφής νοημοσύνης πέραν της δικής μας. Ο αμερικανός νευροφυσιολόγος, φιλόσοφος και συγγραφέας John C. Lilly που ερεύνησε τη νοημοσύνη των δελφινιών, επισήμανε ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση της νοημοσύνης δελφινιών και του ανθρώπου διότι απλά πρόκειται για διαφορετικού τύπου νοημοσύνες για τις οποίες δεν έχει βρεθεί, ακόμη, κάποιος κοινός τόπος. Έτσι, προς το παρόν, δεν έχει υπάρξει ουσιαστική κατανόηση του τρόπου που σκέπτονται και της γλώσσας που χρησιμοποιούν.

Τα δελφίνια δεν κοιμούνται πλήρως, διότι τότε θα κινδύνευαν να πνιγούν αφού πρέπει να εισπνέουν αέρα. Αυτό που κάνουν είναι να ξεκουράζουν κάθε φορά τον μισό τους εγκέφαλο και συνεπώς το μισό τους σώμα, ενώ κολυμπούν ελαφρά και αναπνέουν με τη βοήθεια του άλλου μισού. Ένα δελφίνι που κοιμάται έχει το ένα του μάτι κλειστό. Όταν ξεκουράζουν διαδοχικά και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου τους ξεκουράζονται πλήρως.

Ένα αναπάντητο ερώτημα είναι το πώς προσανατολίζονται στα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων. Έχει διατυπωθεί η υπόθεση πως προσανατολίζονται με τη βοήθεια του μαγνητικού πεδίου της Γης. ?λλες υποθέσεις κάνουν λόγο για προσανατολισμό με τη βοήθεια των θαλάσσιων ρευμάτων, με τη θερμοκρασία του νερού, με την περιεκτικότητά του σε αλάτι, από το πλαγκτόν που υπάρχει ή και από τη γεύση του νερού.

Η Θεραπευτική Επίδραση των Δελφινιών 

Γενικά, η επαφή με τα δελφίνια έχει παρατηρηθεί πως απελευθερώνει από τις υποβόσκουσες νοητικές και συγκινησιακές εντάσεις, εγείρει τη χαρά για τη ζωή, βοηθά τη δημιουργική έκφραση και την επικοινωνία και ενισχύει μια θετική στάση απέναντι στα γεγονότα και τις καταστάσεις που αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος. Ακόμη, έχει παρατηρηθεί πως άνθρωποι που υποφέρουν από φοβίες και κατάθλιψη μπορούν να βοηθηθούν σημαντικά από την παρουσία των δελφινιών.

Μάλιστα, έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές έρευνες ειδικά για την επίδραση που έχουν πάνω στα άτομα με ειδικές ανάγκες και στα αυτιστικά παιδιά, καθώς έχει διαπιστωθεί πως η συναναστροφή με τα δελφίνια βοηθά σημαντικά στην αποκατάσταση της επικοινωνίας τους με το περιβάλλον, ενώ ενισχύει και τις μαθησιακές τους ικανότητες.

Ορισμένα τεκμηριωμένα επιστημονικά στοιχεία που σχετίζονται με τη «δελφινοθεραπεία» είναι τα εξής: α) οι υπέρηχοι που εκπέμπουν τα δελφίνια έχουν δράση ανάλογη με τα ιατρικά μηχανήματα υπερήχων τα οποία χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο για διάγνωση και για θεραπεία, β), τα ηχητικά κύματα που εκπέμπουν τα δελφίνια στο νερό δημιουργούν πάρα πολλές μικρές φυσαλίδες οι οποίες προσκρούοντας με δύναμη στο σώμα προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας του και αποκατάσταση του μυικού τόνου. Επίσης, λόγω της πρόσκρουσης των φυσαλίδων δημιουργούνται κοιλότητες στις κυτταρικές μεμβράνες, και ως συνέπεια αυξάνεται η διαπερατότητά τους σε ορισμένες ορμόνες του σώματος οι οποίες μειώνουν τη σπαστικότητα.

?λλα καταγεγραμμένα αποτελέσματα της θεραπείας με τα δελφίνια είναι: η μείωση της έντονης εγκεφαλικής δραστηριότητας και η εγκαθίδρυση μια βαθιάς χαλάρωσης, ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, επίδραση στη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών και συγχρονισμός της δραστηριότητας των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετά θεραπευτικά προγράμματα ανά τον κόσμο, με τη βοήθεια των δελφινιών, τα οποία σχεδιάζονται ώστε να ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή. Μέχρι και τοκετοί γίνονται στο νερό με την παρουσία δελφινιών, τα οποία σπεύδουν να ανεβάζουν τα νεογέννητα στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν, σαν να πρόκειται για δικά τους βρέφη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά στα οποία όταν τα δελφίνια αντιλήφθηκαν ότι μια γυναίκα ήταν έγκυος, τότε υιοθέτησαν προστατευτική συμπεριφορά, όπως συνηθίζουν και στην περίπτωση των δικών τους θηλυκών που εγκυμονούν.

Οι υπέρηχοι που εκπέμπουν τα δελφίνια τούς επιτρέπουν να «βλέπουν» μέσα στο ανθρώπινο σώμα, όπως ακριβώς ένα υπερηχογράφημα δίνει εικόνες από τα εσωτερικά μας όργανα. Έχουν αναφερθεί μάλιστα περιπτώσεις δελφινιών που εντόπισαν καρκινικούς όγκους σε ανθρώπους που κολυμπούσαν μαζί τους και με τον τρόπο τους το υπέδειξαν.

Σύμφωνα με μελέτη Γερμανών ερευνητών που δημοσιεύτηκε το 2003 στο περιοδικό Journal of Theoretical Biology, αυτή η διεισδυτική ικανότητα των ηπερήχων των δελφινιών επιδρά πιο αποτελεσματικά στους ιστούς του σώματος με την τακτική επανάληψη. Αυτό επιβεβαιώθηκε το 2006 και σε δημοσίευση Ιαπώνων ερευνητών το 2006 στο περιοδικό Journal of Veterinary Medical Science.

Ωστόσο, υπάρχει και ο αντίλογος και έτσι τελευταία η θεραπεία με τα δελφίνια έγινε αντικείμενο έντονης κριτικής, ενώ ορισμένοι αμφισβήτησαν ακόμη και την αποτελεσματικότητά της. Για παράδειγμα, επισημάνθηκε το γεγονός ότι η συναναστροφή με τα δελφίνια εγκυμονεί κινδύνους για τους ασθενείς, καθώς μπορεί να υπάρξει τραυματισμός των τελευταίων από τα ίδια τα δελφίνια. Όπως τραυματισμός εξαιτίας της μεγάλης μυικής δύναμης των δελφινιών, δάγκωμα, εμβολισμός με το ρύγχος και κίνδυνος από βακτήρια που μεταφέρουν. Όμως αυτές οι απόψεις δεν ακυρώνουν σε καμία περίπτωση την επιστημονικά καταγεγραμμένη θεραπευτική επίδραση που με μυστηριώδη τρόπο τα δελφίνια ασκούν στον άνθρωπο.

Δελφίνια σε Κίνδυνο 

Οι κυριότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα δελφίνια προέρχονται από τον άνθρωπο και είναι η αιχμαλωσία, τα αφρόδικτα και η μόλυνση των υδάτων με τοξίνες οι οποίες μέσω της τροφικής αλυσίδας περνούν στον οργανισμό τους. Συχνά μάλιστα έχουν υπάρξει και μαζικοί θάνατοι δελφινιών από θανατηφόρες επιδημίες.

Η γενικότερη υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τον άνθρωπο, η εκτεταμένη αλιεία και η αλόγιστη εκμετάλλευση των ακτών, ελαττώνει τα αποθέματα της τροφής τους και καταστρέφει τα φυσικά τους καταφύγια. Ενώ το γεγονός ότι αναπαράγονται με αργούς ρυθμούς τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα σε ραγδαίες περιβαλλοντικές αλλαγές.

Ο άνθρωπος δε διστάζει να σκοτώνει συστηματικά τα δελφίνια και να τα εκμεταλλεύεται με κάθε δυνατό τρόπο. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι ψαράδες σε όλο τον κόσμο τα θεωρούν ανταγωνιστές τους και τα εξοντώνουν ή τα κυνηγούν για το κρέας και το λίπος τους. Στη Χιλή οι βιομηχανίες των καβουριών τα σκοτώνουν και τα χρησιμοποιούν ως δόλωμα για τα καβούρια. Στα νησιά Φερόες στη Δανία προβαίνουν σε μαζικό σφαγιασμό τους κάθε χρόνο, στα πλαίσια της διοργάνωσης μιας τοπικής εορτής που σχετίζεται με το έθιμο της ενηλικίωσης των νέων. Ανεπανόρθωτη είναι η καταστροφή που έχουν υποστεί οι πληθυσμοί των δελφινιών στη Μαύρη Θάλασσα, με κύριους υπαίτιους την πρώην Σοβιετική Ένωση, τη Ρουμανία, την Τουρκία και τη Βουλγαρία. Ενώ το ψάρεμα του τόνου στον Ειρηνικό ωκεανό έχει ως παράπλευρη απώλεια και τη θανάτωση μεγάλου αριθμού δελφινιών στα δίχτυα. Στην Ελλάδα κατά δεκαετία του 1970 τα δελφίνια ήταν επικηρυγμένα έναντι αμοιβής. ?ρση της επικήρυξης πραγματοποιήθηκε το 1982, ενώ σήμερα θεωρούνται ως προστατευόμενο είδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το ότι τα δελφίνια επιδρούν θεραπευτικά ωθεί χιλιάδες ανθρώπους να ταξιδεύουν ανά τον κόσμο για να τα επισκεφθούν στο φυσικό τους περιβάλλουν και να κολυμπήσουν μαζί τους. Έτσι όμως διαταράσσεται ο ρυθμός της ζωής τους, τα ίδια τα ζώα τίθενται σε δοκιμασία και ταυτόχρονα κινδυνεύουν να τραυματιστούν από τα πλοία και τις προπέλες τους. Επιπλέον, με το επιχείρημα της παρουσίας τους σε θεραπείες συχνά προωθείται και «νομιμοποιείται» η αιχμαλωσία τους.

Ο άνθρωπος με τον άμετρο εγωισμό του ανάγει τα πάντα σε οικονομικούς όρους και θεωρεί αυτονόητο ότι όλος ο πλανήτης οφείλει να υπηρετεί τη δική του ευημερία και μάλιστα σε βάρος άλλων μορφών ζωής. Και όμως, κάθε είδος που υπάρχει πάνω σε αυτόν τον πλανήτη έχει το δικό του σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στη διατήρηση της παγκόσμιας ισορροπίας. Διότι όλοι είμαστε συνταξιδιώτες πάνω σε αυτή τη μικρή διαστημική νησίδα που αποκαλούμε Γη, με την οποία κάθε στιγμή που περνά ταξιδεύουμε σε νέες, άγνωστες περιοχές του συμπαντικού ωκεανού.

Κ. Σ.

Πηγές:

1) Ρόμπερτ Γκρέιβς, «Οι Ελληνικοί Μύθοι», Εκδόσεις ΠΛΕΙΑΣ-ΡΟΥΓΚΑΣ, 1979
2) Greenpeace, «Δελφίνια σε Κίνδυνο», 1995
3) Ζαν Ρισπέν, «Μεγάλη Ελληνική Μυθολογία»
4) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος ? Λαρούς ? Μπριτάνικα
5) Περιοδικό Ανεξήγητο, Νο 146, «Ο Μαγικός Κόσμος των Δελφινιών»
6) Περιοδικό Rota Spot , Νο 46 , «Δελφίνια με Φόντο το Απέραντο Γαλάζιο»
7) http://en.wikipedia.org
8) http://www.people-oceans-dolphins.com
9) http://www.dolphins.org
10) http://www.dolphindiscovery.com

Ο Απρίλης για μας τους Έλληνες είναι η άνοιξη και το Πάσχα. Είναι ο τέταρτος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου και ονομάστηκε έτσι από το λατινικό ρήμα aperio, που σημαίνει ανοίγω, επειδή το μήνα αυτόν ανοίγουν τα πάντα: τα δέντρα, τα λουλούδια, ο καιρός. Είναι ο κατεξοχήν μήνας της άνοιξης και στην Ρώμη ήταν αφιερωμένος στη θεά του έρωτα – την Αφροδίτη.

Την Πρωταπριλιά όπως ξέρουμε, το?χουν καλό να λένε ψέματα, να γελούν κάποιον (κοροϊδεύουν). Γιατί άραγε; Το έθιμο φαίνεται να μην έχει αρχαιοελληνική ρίζα και πιθανότατα μας ήρθε από την Γαλλία που δημιουργήθηκε το 16ο αιώνα ως εξής:
Στην Γαλλία από τον 13ο αιώνα η 1η μέρα του έτους ήταν η 1η Απριλίου. Το 1564 μ.Χ. ο Κάρολος Θ? μετέθεσε την 1η ημέρα του έτους στην 1η Ιανουαρίου για να συμβαδίζει με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό δυσαρέστησε τους υποστηρικτές της παραδοσιακής τάξης των πραγμάτων δηλαδή τους παλαιοημερολογίτες. Έτσι αυτοί που δέχτηκαν την αλλαγή πείραζαν τους παλιοημερολογίτες με ένα έξυπνο τρόπο: Τους έστελναν την πρώτη Απριλίου ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα-τα αληθινά τα πήγαιναν την 1η Ιανουαρίου- και τους γελούσαν και τους έλεγαν ψέματα.

Μια άλλη ερμηνεία έχει σχέση με τους Κέλτες, που άρχιζαν το ψάρεμα στα δικά τους μέρη την 1η Απριλίου. Ψάρια μπορεί να μην έπιαναν, διηγούνταν όμως ψεύτικες ιστορίες, όπως όλοι οι ψαράδες και οι κυνηγοί. Γιαυτό και το πρωταπριλιάτικο ψέμα οι γάλλοι το λένε poison d?avril – δηλαδή «ψάρι του Απρίλη».

Ο Απρίλης όπως και ο Μάρτης έχει δύο όψεις κι αυτός, μια καλή και μια κακή. Η καλή είναι ότι ο καιρός σταθεροποιείται σύμφωνα με το λαό από τις 18 Απρίλη. Λένε για τον καιρό πολλά όπως:
«Και τ? Απριλιού στις δεκαοχτώ, πέρδικα κάθεται στο αυγό»
Μια άλλη καλή όψη του Απρίλη συνδέεται με το μεγάλωμα των σπαρτών και την ευεργητική βροχή που τα κάνει να μεγαλώσουν. Για την βροχή του Απρίλη υπάρχουν πολλές παροιμίες όπως:
«Του Απρίλη η βροχή κάθε κόμπος και φλουρί».
Η κακή όψη του Απρίλη είναι το χαλάζι. Οι γεωργοί προσπαθούν να αποτρέψουν το κακό αυτό με μέσα μαγικά. Επειδή το χαλάζι είναι άσπρο και λαμπερό πιστεύουν πως μπορούν να το ξορκίσουν με το φως της Ανάστασης που επίσης είναι άσπρο και λαμπερό.
Αλλά η πραγματικά κακή όψη του Απρίλη είναι η όψη της πείνας: «Απρίλης, γρίλης, τιναχτοκοφινίδης». Έχουν τελειώσει τα αποθέματα την εποχή αυτή και τα κοφίνια είναι άδεια και καραδοκεί το φάσμα της πείνας.

πηγή: Οι 12 μήνες ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ Αλκη Κυριακίδου ?Νέστορος, Εκδόσεις Μαλλιάρης-παιδεία

Στα αγγλικά, η λέξη «Kite» είναι συγχρόνως το όνομα ενός υπέροχου πουλιού.
Στα ιαπωνικά, η λέξη «taco» σημαίνει «χταπόδι». Προφανώς, οι Ιάπωνες επέλεξαν αυτό το όνομα για τον χαρταετό τους, επειδή μοιάζει με χταπόδι, καθώς πετά με τη βοήθεια πολλών νημάτων, τα οποία εξασφαλίζουν την κίνηση τού συνήθως περίπλοκου σχήματός του.
? Στα μεξικανικά, η λέξη «papalote», σημαίνει ταυτόχρονα «πεταλούδα»
Στα γερμανικά, η λέξη «Drachen» σημαίνει «δράκος». Προφανώς, η ονομασία αυτή καθιερώθηκε από τα χρόνια που οι γερμανικοί χαρταετοί είχαν μορφή άγριων ζώων που εκτόξευαν φωτιά από τα στόματά τους.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα ονόματα των χαρταετών δεν είναι διαφορετικά μόνο από χώρα σε χώρα, αλλά πολλές φορές και από περιοχή σε περιοχή μέσα στην ίδια χώρα. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, τον χαρταετό στη Θράκη τον λέμε και πετάκι, στα Επτάνησα και Φύσουνα, ενώ γενικά τους εξάγωνους αϊτούς τους λέμε και σμυρνάκια.
Για τα ελληνικά κούλουμα, ο χαρταετός κατασκευαζόταν πάντα από τα ίδια τα παιδιά, με ή χωρίς τη βοήθεια των δικών τους, με απλά υλικά, όπως χαρτί, καλάμι ή λεπτό πηχάκι, σπάγγο και εφημερίδες και με περισσεύματα από τις αποκριάτικες κορδέλες.
Πηγές:http://dim-sapon.rod.sch.gr     www.sofoscrete.blogspot.com

            Για  να  είμαστε  ασφαλείς  και  να  μη  διατρέχουμε  κανένα  κίνδυνο, πρέπει  να  επιλέγουμε  τόπους  ανοιχτούς, απλόχωρους, χωρίς  γκρεμνούς  και  ηλεκτροφόρα  σύρματα.

Ο χαρταετός με τη ματιά των…. ζωγράφων

Το Εντελβάις  είναι ένα μικρό, άσπρο και χνουδωτό φυτό με άνθη, χωρίς καθόλου άρωμα που ανήκει στην οικογένεια των συνθέτων. Όταν το Εντελβάις καλλιεργείται σε πεδινά εδάφη, τα κοτσάνια του γίνονται μακρύτερα και η ανάπτυξή του άχαρη γιατί χάνει το συμπαγές σχήμα του και τη χνουδωτή υφή στα πέταλα του. Αντιπροσωπεύεται από τριάντα και πλέον είδη, από τα οποία μόνο δύο υπάρχουν στην Ευρώπη.Το όνομα «Edelweiss» (Εντελβάις) χρονολογείται από το 1784 και προέρχεται από τις γερμανικές λέξεις «edel» (ευγενές) και «weiss» (λευκό). Το επιστημονικό του όνομα είναι Leontopodium alpinum – Λεοντοπόδιον το αλπικόν (στα ελληνικά «πόδι του λιονταριού).

 Το λουλούδι έγινε δημοφιλές τον 19ο αιώνα. Φυτρώνει ψηλά σε βραχώδεις γκρεμούς της Αυστρίας και των Βαυαρικών Άλπεων. Τελευταίες έρευνες όμως, έφεραν στην επιφάνεια ένα βιβλίο που χρονολογείται από το 1910 και το οποίο αναφέρει ότι το λουλούδι Εντελβάις στην πραγματικότητα έφθασε στην Ευρώπη από την Ασία σε κάποιον από τους προηγούμενους αιώνες.

Το εντελβάις ονομάζεται και Βασίλισσα των Πάγων ή Αιώνιο Λουλούδι των Άλπεων. Έχει γίνει σύμβολο των βουνοκορφών και της προστασίας της φύσης. Στη γλώσσα των φυτών συμβολίζει τη δύναμη. Είναι γνωστό και ως αστέρι των Άλπεων.  Σύμφωνα με έναν από πολλούς μύθους σχετικά με την προέλευση του, το αστέρι που οδηγούσε τους Τρεις Μάγους διαλύθηκε σε αμέτρητα μικρότερα πεφταστέρια που σκορπίστηκαν στις πλαγιές των Άλπεων, όπου φυτρώνουν τώρα τα «Αστέρια των Πάγων». Ένας άλλος μύθος ισχυρίζεται ότι τα φύτρωσαν από τα δάκρυα της Βασίλισσας του Χιονιού, την πρώτη φορά που ένιωσε οίκτο. Το εντελβάις είναι κοινό στοιχείο ιστοριών αγάπης και τραγωδίας, σύμβολο αληθινής αγάπης και αξιών. Η λαϊκή παράδοση εξηγεί ότι ένας νέος άντρας θα σκαρφαλώσει στους απότομους γκρεμούς, θα αποσπάσει ένα εντελβάις και θα το φέρει στην πολυαγαπημένη του. Σύμφωνα με λαϊκές παραδόσεις της περιοχής λέγεται ότι «μόνο οι εκλεκτοί μπορούν να πιάσουν το εντελβάις» υπονοώντας ότι μόνο  έμπειροι ορειβάτες (οι εκλεκτοί) έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν τις απόκρημνες περιοχές που φυτρώνει αυτό το λουλούδι.

• Εμφανίζεται στα Αυστριακά νομίσματα των 2 cents, όπως και των 2 euro.
• Είναι το ανεπίσημο εθνικό λουλούδι της Ελβετίας.
• Χρησιμοποιήθηκε ως έμβλημα, κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου από πολλές στρατιωτικές μονάδες, τόσο από τα Ναζιστικά στρατεύματα όσο και από τις Συμμαχικές δυνάμεις.

24grammata/ διήγημα/ ιστορία της λογοτεχνίας

αναπαραγωγή σε ψηφιακή μορφή από 24grammata.com

Χριστούγεννα παραμονές. Χριστούγεννα και χιονιάς πάντα πάνε μαζί. Μα εκείνη τη χρονιά οι καιροί ήτανε φουρτουνιασμένοι παρά φύση. Χιόνι δέν έρριχνε. Μοναχά που η ατμόσφαιρα ήτανε θυμωμένη, και φυσούσανε σκληροί βοριάδες με χιονόνερο και μ? αστραπές. Καμμιά βδομάδα ο καιρός καλωσύνεψε και φυσούσε μια τραμουντάνα που αρμενιζότανε. Μα την παραμονή τα κατσούφιασε. Την παραμονή από το πρωΐ ο ουρανός ήτανε μαύρος σαν μολύβι, κ? έπιασε κ? έρριχνε βελονιαστό χιονόνερο.

Σε μια τοποθεσία που τη λέγανε Σκρόφα, βρισκότανε ένα μαντρί με γιδοπρόδατα, απάνω σε μια πλαγιά του βουνού που κοίταζε κατά το πέλαγο. το μέρος αυτό ήτανε άγριο κ? έρημο, γεμάτο αγριόπρινα, σκίνους και κουμαριές, που ήτανε κατακόκκινες από τα κούμαρα. το μαντρί ήτανε τριγυρισμένο με ξεροτρόχαλο [=ξερολιθιά].

Οι τσομπάνηδες καθόντανε μέσα σε μια σπηλιά που βρισκότανε παραμέσα και πιο ψηλά από τη μάντρα και που κοίταζε κατά τη νοτιά. Μεγάλη σπηλιά, με τρία ? τέσσερα χωρίσματα, κι αψηλή ως τρία μπόγια. Τα ζωντανά σταλιάζανε κάτω από τις χαμηλές σάγιες, που έσκυβες για να μπεις μέσα. Σωροί από κοπριά στεκόντανε εδώ κ? εκεί, και βγάζανε μια σπιρτόζα μυρουδιά. Χάμω, το χώμα ήτανε σκουπισμένο και καθαρό, γιατί οι τσομπάνηδες ήτανε μερακλήδες, και βάζανε τα παιδιά και σκουπίζανε ταχτικά με κάτι σκούπες κανωμένες από αστοιβιές.

Αρχιτσέλιγκας ήτανε ο Γιάννης ο Μπαρμπάκος, ένας άνθρωπος μισάγριος, γεννημένος ανάμεσα στα γίδια και στα πρόβατα. Ήτανε μαύρος, μαλλιαρός, με γένεια μαύρα κόρακας, σγουρά και σφιχτά σαν του κριαριού. Φορούσε σαλβάρια κοντά ως το γόνατο, σελάχι στη μέση του, ζουνάρι πλατύ, βαριά τζεσμέδια στα ποδάρια του. το κεφάλι του το είχε τυλιγμένο μ? ένα μεγάλο μαντίλι σαν σαρίκι, κ? οι μαρχαμάδες [= τα κρόσια] κρεμόντανε στο πρόσωπό του. Αρχαίος άνθρωπος!
Είχε δυο παραγυιούς, τον Αλέξη και τον Δυσσέα, δυο παλληκαρόπουλα ως είκοσι χρονών. Είχε και τρία παιδιά, που τους βοηθούσανε στ? άρμεγμα και κοιτάζανε το μαντρί νά ?ναι καθαρό. Αυτές οι έξι ψυχές εζούσανε σε κείνο το μέρος, κρυφά από τον Θεό. Ανάρια βλέπανε άνθρωπο.

Η σπηλιά ήτανε καπνισμένη κι ο βράχος είχε μαυρίσει ως απάνω από την καπνιά που έβγαινε από το στόμα της σπηλιάς. Εκεί μέσα είχανε τα γιατάκια τους, σαν μεντέρια, στρωμένα με προβιές. Στους τοίχους της σπηλιάς είχανε μπήξει παλούκια μέσα στις σκισμάδες του βράχου, και κρεμόντανε καρδάρες, τυροβόλια, μαγιές, τουφέκια και μαχαίρια, λες κ? ήτανε λημέρι των ληστών. Απ? έξω φυλάγανε οι σκύλοι, όλοι άγριοι σαν λύκοι.

Η ακροθαλασσιά βρισκότανε ως ένα τσιγάρο απόσταση από τη μάντρα. Ήτανε έρημη, κι άλλο δεν ακουγότανε εκεί πέρα παρά μοναχά ο αγκομαχητός του πελάγου, μέρα ? νύχτα. Με τον βοριά απάγκιαζε, και καμμιά φορά πόδιζε κανένα καΐκι. Αλλιώς δεν έβλεπες βάρκα πουθενά. Από το μαντρί αγνάντευε κανένας το πέλαγο ανάμεσα στα δέντρα, και το μάτι ξεχώριζε καθαρά τα βουνά της Μυτιλήνης.

Την παραμονή τα Χριστούγεννα, είπαμε πως ο καιρός χάλασε, κι άρχισε να πέφτει χιονόνερο. Οι τσομπάνηδες είχανε μαζευτεί στη σπηλιά κι ανάψανε μια μεγάλη φωτιά και κουβεντιάζανε. Τα παιδιά είχανε σφάξει δυο αρνιά και τα γδέρνανε. Ο Αλέξης έβαλε απάνω σ? ένα ράφι μυτζήθρες και τυρί ανάλατο μέσα στα τυροβόλια, αγίζι και γιαούρτι. Ο Δυσσέας είχε μια παλιά Σύνοψη, κ? επειδή γνώριζε λίγο από ψαλτικά κ? ήξερε και πέντε γράμματα, διάβαζε τις Κυριακάδες κι όποτε ήτανε γιορτή κανένα τροπάρι και λιγοστά από τον Εξάψαλμο. Εκείνη την ώρα φυλλομετρούσε τη Σύνοψη, για να δει τι γράμματα ήτανε να πει.

Θά ?τανε ώρα σπερινού. Κείνη την ώρα ακούσανε κάτι τουφεκιές. Καταλάβανε πως θά ?τανε τίποτα κυνηγοί. το ένα παιδί, που είχε πάγει να φέρει ξύλα με τον γάϊδαρο, είπε πως το πρωΐ είχε ακούσει τουφεκιές κατά την από μέσα θάλασσα, κατά την Άγια-Παρασκευή. Οι σκύλοι πιάσανε και γαβγίζανε όλοι μαζί και πεταχτήκανε όξω από τη μάντρα.

Σε λίγο φανερωθήκανε από πάνω από τη σπηλιά δυό άνθρωποι με τουφέκια, και φωνάζανε τους τσομπάνηδες να μαζέψουνε τα σκυλιά, που χυμήξανε απάνω τους. Ο Σκούρης άφησε τους ανθρώπους κι άρπαξε ένα από τα ζαγάρια πού ?χανε οι κυνηγοί και το ξετίναζε να το πνίξει. Ο κυνηγός έρριξε απάνου του, και τα σκάγια τον πόνεσανε και γύρισε πίσω, μαζί με τ? άλλα μαντρόσκυλα, που πηγαίνανε πισώδρομα όσο κατεβαίνανε οι κυνηγοί. Τέλος πάντων, εβγήκε ο Μπαρμπάκος με τους άλλους και πιάσανε τον Σκούρη και τον δέσανε, διώξανε και τ? άλλα σκυλιά.

«Ώρα καλή, βρε παιδιά!» φώναξε ο Παναγής ο Καρδαμίτσας, ζωσμένος με τα φυσεγκλίκια, με το ταγάρι γεμάτο πουλιά.

Ο άλλος, που ήτανε μαζί του, ήτανε ο γυιός του ο Δημητρός.
«Πολλά τα έτη!» αποκριθήκανε ο Μπαρμπάκος κ? η συντροφιά του. «Καλώς ορίσατε!»
Τους πήγανε στη σπηλιά.
«Μωρέ, τ? είν? εδώ; Παλάτι! Παλάτι με βασιλοπούλες!» είπε ο μπάρμπα-Παναγής, δείχνοντας τις μυτζήθρες που αχνίζανε.

Τους βάλανε να καθήσουνε, τους κάνανε καφέ. Οι κυνηγοί είχανε κονιάκι. Κεραστήκανε.
«Βρε αδερφέ», έλεγε ο μπάρμπα-Παναγής, «ποιος να τό ?λεγε, χρονιάρα μέρα, πως θα κάνουμε Χριστούγεννα στο σπήλαιο που εγεννήθη ο Χριστός! Εχτές περάσαμε στην Άγια ? Παρασκευή, να κυνηγήσουμε λίγο. Ε, δικός μας είναι ο ηγούμενος, κοιμηθήκαμε στο μοναστήρι, και σήμερα την αυγή βγήκαμε στο κυνήγι. Βλέποντας πως φουρτούνιασε ο καιρός, είπαμε πως δε θα μπορέσουμε να περάσουμε το μπουγάζι με τη σαπιόβαρκα του μπάρμπα-Μανώλη του Βασιλέ. Κ? επειδή ξέραμε απ? άλλη φορά το μαντρί, και με το κυνήγι πέσαμε σε τούτα τα σύνορα, είπαμε νά ?ρθουμε στ? αρχοντικό σας? Μωρέ, τι σκύλο έχετε; Αυτό είναι θηρίο, ασλάνι και καπλάνι!
Μπρε, μπρε, μπρε! το ζαγάρι το πετσόκοψε! Για κοίταξε τι χάλια το ?κανε!»

Και γύρισε σε μια γωνιά της σπηλιάς, που κλαμούριζε το σκυλί κ? έτρεμε σαν θερμιασμένο.
«Έλα δω, Φλοξ! Φλοξ!»
Μα η Φλοξ από την τρομάρα της τρύπωνε πιό βαθιά.
Άμα ήπιανε δυό-τρία κονιάκια, ο μπάρμπα-Παναγής άρχισε να μασά τα μουστάκια του, και στο τέλος έπιασε να τραγουδά:

Καλήν εσπέραν, άρχοντες, αν είναι ορισμός σας,
Χριστού την θείαν γέννησιν να πω στ? αρχοντικό σας.

Ύστερα ο Δυσσέας έψαλε το «Χριστός γεννάται, δοξάσατε».
Εκείνη την ώρα ακούσανε πάλι τα σκυλιά να γαβγίζουνε. Στείλανε τα παιδιά να δούνε τι είναι. Ο αγέρας είχε μπουρινιάσει κ? έρριχνε παγωμένο νερό. Κρύο τάντανο!

Σε λίγο πάψανε τα σκυλιά, και γυρίσανε πίσω τα παιδιά. Από πίσω τους μπήκανε στη σπηλιά τρεις άντρες, που φαινόντανε πως ήτανε θαλασσινοί, και δυό καλόγεροι, βρεμένοι όλοι και ξυλιασμένοι απ? το κρύο. Τους καλωσορίσανε, τους βάλανε και καθήσανε.

Μόλις πήγε κοντά στη φωτιά ο πρώτος, ο καπετάνιος, τον γνώρισε ο Μπαρμπάκος κ? έβγαλε μια χαρούμενη φωνή. Ήτανε ο καπετάν-Κωσταντής ο Μπιλικτσής, που ταξίδευε στην Πόλη. Είχε περάσει κι άλλη φορά από τη Σκρόφα, κ? είχανε δέσει φιλία με τον Μπαρμπάκο, που δεν ήξερε τι περιποίηση να τους κάνει. οι άλλοι δυό ήτανε γεμιτζήδες κι αυτοί, άνθρωποι του καϊκιού του.

Ο ένας από τους καλόγερους, ένας σωματώδης με μαύρα γένεια, ομορφάνθρωπος, ήτανε ο πάτερ-Σιλβέστρος Κουκουτός, καλογερόπαπας. Ο άλλος ήτανε λιγνός, με λίγες ανάριες τρίχες στο πηγούνι, σαν τον Άγιο Γιάννη τον Καλυβίτη. Τον λέγανε Αρσένιο Σγουρή.

Ο καπετάν-Κωσταντής ερχότανε από την Πόλη και πήρε στο καΐκι τον πάτερ-Σίλβεστρο, που είχε πάγει στην Πόλη από τ? Άγιον Όρος για ελέη, κ? ήθελε να κάνει Χριστούγεννα στην πατρίδα του. Ο πάτερ-Αρσένιος είχε ταξιδέψει μαζί του από τη Μονή του Παντοκράτορας στο Όρος, κ? ήτανε από τη Θεσσαλία.

Ταξιδέψανε καλά. Μα σαν καβατζάρανε τον Κάβο-Μπαμπά, ο αγέρας μπουρίνιασε, κι όλη τη μέρα αρμενίζανε με μουδαρισμένα πανιά και με τον στάντζο, ως που φτάξανε κατά το βράδυ απ? έξω από το Ταλιάνι. Ο καιρός σκύλιαξε κι ο καπετάνιος δεν μπόρεσε να ?μπει στο μπουγάζι, να κάνουνε Χριστούγεννα στην πατρίδα.
Αποφάσισε λοιπόν να ποδίσει, και πήγε και φουντάρισε στ? απάγκειο, πίσω από έναν μικρόν κάβο, από κάτω από το μαντρί. Κ? επειδή θυμήθηκε τον φίλο του τον Μπαρμπάκο, πήρε τους γέροντες και τους δυο άλλους νοματέους και τραβήξανε για το αγίλι [=μαντρί]. Στο τσερνίκι είχανε αφήσει τον μπαρμπ? ? Απόστολο με τον μούτσο.

Σάν είδανε πως στη σπηλιά βρισκότανε κι ο κυρ-Παναγής με τον κυρ-Δημητρό, γίνηκε μεγάλη χαρά και φασαρία.

«Μωρέ να δεις», έλεγε ο κυρ-Παναγής, «τώρα ψέλναμε το τροπάρι, κι απάνω που λέγαμε «εν αυτή γαρ οι τοις άστροις λατρεύοντες υπό αστέρος εδιδάσκοντο?», φτάξατε κ? εσείς οι μάγοι με τα δώρα! Γιατί βλέπω μια νταμιζάνα κρασί, βλέπω λακέρδα, βλέπω χαβιάρια, βλέπω παξιμάδια, μπακλαβάδες, «σμύρναν, χρυσόν και λίβανον»!
Χα! Χα! Χα!» ? γελούσε δυνατά ο κυρ-Παναγής, μισομεθυσμένος και ψευδίζοντας, και χάϊδευε την κοιλιά του, γιατί ήτανε καλοφαγάς.

Στο μεταξύ ο πάτερ ? Αρσένιος ο Σγουρής ζωντάνεψε ο καϊμένος, κ? είπε σιγανά χαμογελώντας και τρίδοντας τα χέρια του:

«Δόξα σοι ο θεός, Κύριε ημών Ιησού Χριστέ, που μας ελύτρωσες εκ του κλύδωνος!» κ? έκανε τον σταυρό του.

Ο πάτερ ? Σίλβεστρος είπε να σηκωθούνε όρθιοι, κ? είπε λίγες ευχές, το «Χριστός γεννάται», κ? ύστερα με τη βροντερή φωνή του έψαλε:
«Μεγάλυνον, ψυχή μου, την τιμιωτέραν και ενδοξοτέραν των άνω στρατευμάτων.

Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον. Ουρανόν το σπήλαιον, θρόνον χερουβικόν την Παρθένον, την φάτνην χωρίον, εν ω ανεκλίθη ο αχώρητος Χριστός ο Θεός, ον ανυμνούντες μεγαλύνομεν.»

Ύστερα καθήσανε στο τραπέζι. Τέτοιο τραπέζι βλογημένο και χαρούμενο δεν έγινε σε κανένα παλάτι. Τρώγανε και ψέλνανε. Και του πουλιού το γάλα είχε απάνω, από τα μοσκοβολημένα τ? αρνιά, τα τυριά, τα μανούρια, τις μυτζήθρες, τις μπεκάτσες και τ? άλλα πουλιά του κυνηγιού, ως τη λακέρδα και τ? άλλα τα πολίτικα που φέρανε οι θαλασσινοί, καθώς και κρασί μπρούσικο.

Όξω φυσομανούσε ο χιονιάς, και βογγούσανε τα δέντρα κ? η θάλασσα από μακριά. Ανάμεσα στα βουΐσματα ακουγόντανε και τα κουδούνια από τα ζωντανά που αναχαράζανε. Μέσα από τη σπηλιά έβγαινε η κόκκινη αντιφεγγιά της φωτιάς μαζί με τις ψαλμωδίες και με τις χαρούμενες φωνές. Κι ο κυρ-Παναγής έκλεβε κάπου-κάπου λίγον ύπνο, ρουχάλιζε λιγάκι κ? ύστερα ξυπνούσε κ? έψελνε μαζί με τη συνοδεία.

Αληθινά, από τη Γέννηση του Χριστού δεν έλειπε τίποτα. Όλα υπήρχανε: το σπήλαιο, οι ποιμένες, οι μάγοι με τα δώρα, κι ο ίδιος ο Χριστός ήτανε παρών με τους δύο μαθητές του, που ευλογούσανε
«την βρώσιν και την πόσιν».

Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στην Κύπρο  οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια.

Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο τηνπροσωνυμία «Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης». «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».

Ονομάζεται ακόμη Βροχάρης και Σποριάς (Σποριάτης ή Σπαρτός), για τις ευεργετικές βροχές στη σπορά (σχετική η παροιμία «Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οχτώ σακιά δεν γέμισες») και Μπρουμάρης (ομιχλώδης, σκοτεινός).

Ο δέκατος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Πήρε την ονομασία του από τη λατινική λέξη Octo (=οκτώ), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος στη σειρά μήνας. Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Οκτώβριος μετακινήθηκε στη δέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία.

Η ΙΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α. γιορτάζει τις «Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2014» που φέτος έχουν ως γενικό θέμα «Τα πρόσωπα του Χρόνου», διοργανώνοντας εκπαιδευτικές δράσεις αφιερωμένες στον «κύκλο της ζωής» Οι μαθητές της ΣΤ τάξης του σχολείου μας συμμετέχουν στη δράση την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2014, ώρες 9:00 και 11:00 π.μ. στον αρχαιολογικός χώρος της Ολύνθου Χαλκιδικής.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

• Διαδραστική εξιστόρηση χαρακτηριστικών σταθμών του κύκλου της ζωής στην αρχαιότητα με παράλληλη προβολή (power point) σχετικών εικόνων,
• Αφήγηση μυθολογικής ιστορίας σχετικά με τον κύκλο της ζωής,
• Θεατρικό δρώμενο παρουσίασης από μέλη της θεατρικής ομάδας «Θέσπις» φανταστικής σκηνής ιδιωτικού βίου σε έναν αρχαίο γυναικωνίτη,
• Βιωματική περιήγηση («παιχνίδι θησαυρού») στην αρχαία πόλη της Ολύνθου.

Πληροφορίες για την Αρχαία Όλυνθο

Η θέση της Ολύνθου, γνωστή από τον περασμένο αιώνα, ανταποκρίνεται απόλυτα στις αρχαίες πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες απείχε 60 στάδια από την Ποτίδαια και 20 στάδια (2,5 χλμ.) από τη Μηκύβερνα, το επίνειό της στο μυχό του Τορωναίου κόλπου. Η Όλυνθος ήταν κτισμένη επάνω σε έναν διπλό λόφο, στο νότιο τμήμα του οποίου εντοπίζονται κατάλοιπα από τη νεότερη νεολιθική εποχή (3000 – 2500 π.Χ.). Το προελληνικό της όνομα σημαίνει αγριοσυκιά και κατά την παράδοση Κτίστης-Ήρωάς της ήταν ο Όλυνθος, γιος του Ηρακλή και της vύφης Βόλβης ή του θρακικού θεού Στρυμόνα. 

 Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, η πόλη κτίστηκε από τους Βοττιαίους, οι οποίοι μετά την εκδίωξή τους από τους Μακεδόνες, μετοίκησαν στη Χαλκιδική. Ο συγκεκριμένος οικισμός καταστράφηκε το 479 π.Χ. από τους Πέρσες, όταν επέστρεφαν στην Ασία μετά την ήττα τους στις Πλαταιές, και παραδόθηκε στους Χαλκιδείς. 

Η περίοδος ακμής της ανάγεται στους κλασικούς χρόνους. Συμμετείχε στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία (Δηλιακή Συμμαχία) ως ενεργό μέλος. Το 440 π.Χ. αποστατεί εναντίον των Αθηναίων και μέσα σε δύο δεκαετίες γίνεται η πολυπληθέστερη και πλουσιότερη πόλη της περιοχής, αποδεχόμενη τα κύματα μεταναστών από την Ποτείδαια (429 π.Χ.), τη Μένδη (423 π.Χ.) και το Σίγγο (πριν το 422 π.Χ.) λόγω του Πελοποννησιακού Πολέμου και των συνεπειών του στην περιοχή της Χαλκιδικής. Το 432 π.Χ. ιδρύεται το «Κοινό των Χαλκιδεών», συμμαχία 32 παραλιακών πόλεων της Χαλκιδικής, με έδρα την Όλυνθο, μια νέα πλέον πόλη, κτισμένη με το ιπποδάμειο σύστημα.  Εξαιτίας της αυξανόμενης δύναμής της, συγκρούεται με τον Αμύντα Γ’ της Μακεδονίας (393 – 370 π.Χ.). Για τον ίδιο λόγο δέχεται και επίθεση των Σπαρτιατών (382 – 379 π.Χ.) που την πολιορκούν και την καταλαμβάνουν πρόσκαιρα. 

Την περίοδο της θηβαϊκής ηγεμονίας, η Όλυνθος ανακτά το χαμένο κύρος της και έρχεται και πάλι σε ρήξη με την Αθήνα (368 – 358 π.Χ.) για την περιοχή της Αμφίπολης. Από το γεγονός αυτό προσπαθεί να επωφεληθεί ο Φίλιππος Β’. Στην αρχή (356 π.Χ.) της προσφέρει ως αντίδωρο για την φιλική της στάση την Ποτείδαια και την περιοχή της πόλης Ανθεμούντος. Η συμμαχία, ωστόσο, της Ολύνθου με το Φίλιππο δε θα διαρκέσει για πολύ, καθώς αντιτίθεται στα σχέδια του. Η πόλη γίνεται γνωστή από τους πύρινους φιλιππικούς λόγους του Δημοσθένη στην Αθήνα, ο οποίος δεν πετυχαίνει την αποστολή βοήθειας. Το 348 π.Χ. επιτίθεται ο Φίλιππος εναντίον της πρωτεύουσας του Κοινού των Χαλκιδαίων και την καταστρέφει. 

Η συστηματική ανασκαφική έρευνα ξεκίνησε από την αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή υπό τη διεύθυνση του καθηγητή D. Robinson, στο διάστημα μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων (δεκαετία του 1920). Στη διάρκεια τεσσάρων ανασκαφικών περιόδων ερευνήθηκε το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης και ήρθε στο φως ένα από τα καλύτερα δείγματα πολεοδομικού σχεδιασμού, χρησιμοποιώντας το ιπποδάμειο σύστημα, και οικιστικής αρχιτεκτονικής από την κλασική εποχή. Η έρευνα έδωσε σημαντικά νέα στοιχεία για τον καθημερινό βίο των αρχαίων Ελλήνων της υστεροκλασικής περιόδου. 

Το 1990 η ΙΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων ξεκίνησε την αναστήλωση των μνημείων και την ανάδειξη τοπυ αρχαιολογικού χώρου με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Υπουργείου Πολιτισμού. Μέχρι τώρα έχουν αναστηλωθεί και αποκατασταθεί αρκετά οικοδομικά τετράγωνα και τρία δημόσια κτήρια της κλασικής πόλης στο βόρειο λόφο και έχει προχωρήσει η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου.

Συντάκτης Ε. Μπ. Τσιγαρίδα, ΙΣΤ’ Ε.Π.Κ.Α.

Το πρόβλημα του βάρους της σχολικής τσάντας κυρίως για τα παιδιά του δημοτικού και του γυμνασίου είναι γνωστό και όχι καθαρά ελληνικό. Ίσως όμως να υπάρχει και μια θετική πλευρά στο πρωινό «φόρτωμα» των παιδιών. Σύμφωνα με έρευνα του Αυστραλού καθηγητή Λέον Στράκερ, από το πανεπιστήμιο Κέρτιν, που δημοσιεύεται στο περιοδικό φυσικοθεραπείας «Australian Journal of Psychotherapy», οι μαθητές που περπατούν ή πάνε με το ποδήλατο στο σχολείο τους, έχουν λιγότερους πόνους στη μέση και τον αυχένα σε σχέση με όσους μετακινούνται με το αυτοκίνητο των γονιών τους ή με το λεωφορείο.

Ο Στράκερ συνιστά στους γονείς να φορτώνουν τα παιδιά τους με τη σχολική τσάντα και να τα στέλνουν περπατώντας σχολείο, αρκεί το βάρος της τσάντας να μην ξεπερνά το 15% του σωματικού βάρους των παιδιών. Αν π.χ. ένα παιδί ζυγίζει 40 κιλά, η τσάντα του δεν πρέπει να ξεπερνά τα έξι κιλά.

Σύμφωνα με τον Αυστραλό ερευνητή, το περπάτημα ή το ποδήλατο με τη σχολική τσάντα βελτιώνει τη δύναμη και την αντοχή των μυών γύρω από τη σπονδυλική στήλη, πράγμα που μειώνει τους πόνους στη μέση. Η έρευνά του (σε 1.200 παιδιά ηλικίας 14 ετών) έδειξε ότι τα τρία τέταρτα μετακινούνταν με λεωφορείο ή αυτοκίνητο και ότι περίπου τα μισά παιδιά είχαν πόνους στη μέση ή και τον αυχένα (ελαφρώς μεγαλύτερα ήταν τα ποσοστά για τα κορίτσια).

Η μεταφορά της σχολικής τσάντας για τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου προκαλεί συνεχή προβληματισμό στην εκπαιδευτική κοινότητα (εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές) αλλά και στον ιατρικό κόσμο, που βλέπουν με ανησυχία τα παιδιά να μεταφέρουν καθημερινά ένα βαρύ φορτίο από και προς το σχολείο.

H κατάλληλη τσάντα και η σωστή χρήση της 

? Πρέπει να υπολογίσετε ότι η σχολική τσάντα  αυξάνει το βάρος που έχουν να σηκώσουν οι μικροί μαθητές επομένως αποφύγετε  να αγοράσετε μια πολύ ενισχυμένη βαριά τσάντα.
? Προτιμήστε να αγοράσετε στο παιδί σας τσάντα που να μπορεί να την τοποθετήσει στους ώμους.
? Προσέξτε ώστε τα λουράκια που ακουμπούν στους ώμους του παιδιού να είναι φαρδιά και από μαλακό υλικό.
? H κατάλληλη σχολική τσάντα θα πρέπει ακόμη να έχει πολλούς χώρους, ώστε να κατανέμεται ισομερώς το βάρος των σχολικών βιβλίων.
? Aποφύγετε τις τσάντες με αξεσουάρ, που αυξάνουν το βάρος της (όπως λ.χ. ομπρέλες, παγουράκια κτλ.).
? Φροντίστε το παιδί σας, πριν πάρει το δρόμο για το σχολείο, να έχει δέσει καλά τα λουριά της τσάντας, ώστε αυτή να βρίσκεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στο σώμα του και να μην αιωρείται.
? Tο βαλιτσάκι με ροδάκια είναι μία λύση, ειδικά αν η απόσταση που έχει να καλύψει το παιδί σας είναι σχετικά μεγάλη. Πρέπει να γνωρίζετε όμως ότι προορίζεται αποκλειστικά για λείο οδόστρωμα.

Aν το παιδί αντιμετωπίζει ορθοπεδικό πρόβλημα
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχει κίνδυνος, εξαιτίας του βάρους της σχολικής τσάντας, να παρουσιαστεί επιδείνωση των συμπτωμάτων κάποιου ορθοπεδικού προβλήματος, όπως λ.χ. σκολίωσης. Στην περίπτωση αυτή, αν η απόσταση για το σχολείο είναι μεγάλη, θα πρέπει να κάνει συχνές στάσεις, για να ξεκουράζεται.

?Μια φορά και έναν καιρό ο Σεπτέμβρης?

 Κική Δημητριάδου, Νηπιαγωγός  & συγγραφέας

Μια φορά κι έναν καιρό ο Σεπτέμβρης  που ήταν ένα αγόρι, χορτασμένο ήλιο και παιχνίδι, και βέβαια με ωραίο χρώμα απ? το καλοκαίρι, πείσμωσε. Καλοκάθισε στην άκρη του δρόμου που θα τον έφερνε στη γη κι αρνιόταν να πάει στον προορισμό του. Πέσανε επάνω του όλοι για να τον μεταπείσουν. Πείσμα αυτός, ανένδοτος, δεν μιλούσε σε κανέναν! Τελευταίος τον πλησίασε ο μπαμπάς του ο Χρόνος: «Πες μου αμέσως  τι συμβαίνει» του λέει. «Τι πράγματα είναι αυτά; Πρέπει να πας Σεπτέμβρη, ν΄ αρχίσει  ο τρύγος, να ξεπροβοδιστούν τα χελιδόνια για το ταξίδι τους, να πάρουν το κιτρινοκόκκινο χρώμα τα φύλλα των δέντρων. Και βέβαια πρέπει να πας για ν? ανοίξουν τα σχολεία παιδί μου! Χιλιάδες παιδιά περιμένουν! Πως μπορείς εσύ να τεμπελιάζεις;»

«Δεν είμαι τεμπέλης» άρχισε επιτέλους να μιλάει  ο Σεπτέμβρης. «Απλώς δεν βλέπω το λόγο για να πάω. Κοίτα τους ανθρώπους τριγύρω σου πατέρα.  Ήταν ποτέ άλλοτε χειρότερα;  Δες τους: Τόσο λυπημένοι και σκυθρωποί? Άρρωστοι χωρίς φάρμακα, άνθρωποι χωρίς δουλειές, πονοκεφαλιασμένοι από λογαριασμούς, τηλεθεατές που βλέπουν μετανάστες να τους καταπίνουν οι θάλασσες και νησιά να γίνονται στάχτη, άνθρωποι χωρίς  ελπίδα,  πες μου βρε μπαμπά, ποιος  θα το καταλάβει αν ξεχαστούν τα χελιδόνια εδώ; Ποιος νοιάζεται για το φθινόπωρο και τα χρώματά του πια; Οι άνθρωποι μόνο την φτώχεια τους κοιτάνε τώρα. Δεν πάω πουθενά, εδώ θα μείνω?»
«Καλό μου αγόρι» του λέει ο πατέρας του, ο σοφός ο Χρόνος. «Δίκαιο έχεις, αλλά την ίδια στιγμή κάνεις και λάθος! Δεν γίνεται να  τα ξεχνάς τα παιδιά που σε περιμένουν στα σχολειά.  Και να σου πω και το πιο σημαντικό;  Γιατί  νομίζεις ότι υπάρχουν σχολεία Σεπτέμβρη μου; Για τους αριθμούς, τις γραμματικές και τις χημείες; Λάθος καλέ μου!
Για να γίνονται οι άνθρωποι,  Άνθρωποι με το άλφα τους κεφαλαίο, γι αυτό υπάρχουν τα σχολεία. Για να μάθουν να σέβονται τη Ζωή, τη Φύση. Για να σέβονται το Δίκαιο, να σέβονται το γέλιο των παιδιών. Το σχολείο υπάρχει για να κάνει τα παιδιά ενεργούς πολίτες όταν μεγαλώσουν, όχι θλιβερούς τηλεθεατές με σταυρωμένα χέρια.
Σήκω Σεπτέμβρη μου και πήγαινε στο πόστο σου. Δεν υπάρχει άλλη ελπίδα καλέ μου. Τα παιδιά σε περιμένουν! Οι μεγάλοι άνθρωποι θα πρέπει να βρουν τον τρόπο για να συμμαζέψουν τη λύπη, το θυμό και τη φτώχια τους. Κι αν τους έχει μείνει και λίγο μυαλό μ? όλα αυτά που τους βρήκαν, στα σχολεία πρώτα θ? απλώσουν τα χέρια τους. Αυτά πρέπει να στηρίξουν όπως κι όσο μπορούν περισσότερο».
Άκουσε ο Σεπτέμβρης προσεκτικά τον μπαμπά του κι όπως κάθε καλό παιδί, υπάκουσε. Άλλωστε ο πατέρας είχε δίκαιο. Έτσι ακριβώς είχαν τα πράγματα. Μπήκε στη ζωή των ανθρώπων λοιπόν και στα ημερολόγιά τους. Γι αυτό και κατάφεραν σήμερα, παρόλα αυτά,  ν? ανοίξουν τα σχολεία.
Άντε καλοί μου, καλή μας χρονιά για να ζήσουμε όλοι καλά και τα παιδιά μας καλύτερα.

Αναδημοσίευση 4^ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ

Το Σάντουιτς δεν ήταν εξαρχής το πασίγνωστο σνακ των ημερών μας, αλλά μια ιστορική πόλη στη ΝΑ Αγγλία. Ο 4ος Κόμης του Σάντουιτς, μανιώδης χαρτοπαίκτης, δυσκολευόταν να κρατάει την τράπουλα και να τρώει ταυτόχρονα! Για να μη λερώνει τα χαρτιά ζήτησε από τους υπηρέτες του να του βάζουν φέτες από χοιρινό κρέας ανάμεσα σε δυο φέτες ψωμί! Οι συμπαίκτες του ήθελαν να τρώνε και κείνοι το ίδιο με τον Σάντουιτς και έτσι το σνακ πήρε τιμητικά το όνομά του!

Το καλοκαιράκι έφτασε τα σχολεία έκλεισαν για να ξεκινήσουν οι καλοκαιρινές διακοπές των παιδιών! Τα περισσότερα παιδιά έχουν μπει ήδη σε καλοκαιρινή διάθεση και οι τελευταίες σχολικές εβδομάδες μοιάζουν αιώνες! Μετράνε και ξαναμετράνε τις μέρες με τόση αγωνία και ανυπομονησία, που φαίνεται ότι τα σχέδια, οι σκανταλιές και το ατελείωτο παιχνίδι ήδη έχουν αρχίσει να δουλεύουν για τα καλά μέσα στα μυαλουδάκια τους!

Αλήθεια όμως, όταν μεσολαβούν μήνες διακοπών, πού πάει όλη αυτή η γνώση που έχει κατακτηθεί με τόσο κόπο και ιδρώτα στις σχολικές αίθουσες μια ολόκληρη χρονιά; Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ο όρος ?καλοκαιρινή απώλεια μάθησης? (summer learning loss), ο οποίος περιγράφει την απώλεια σχολικών δεξιοτήτων και γνώσεων κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών. Ο βαθμός της απώλειας μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την τάξη, τα μαθήματα και το μαθησιακό επίπεδο του μαθητή. Σε γενικές γραμμές όμως, κοινό εύρημα των μελετών είναι ότι οι επιδόσεις των παιδιών σε σχολικές δοκιμασίες είναι χαμηλότερες αμέσως μετά το καλοκαίρι, από αυτές στις αρχές του καλοκαιριού.

Ερευνητές και ειδικοί αναγνωρίζουν ότι οι καλοκαιρινές διακοπές είναι μία περίοδος κατά την οποία η σχολική ανάπτυξη μειώνεται σε σχέση με τη σχολική περίοδο, και ότι όλα τα παιδιά χάνουν σχολικές δεξιότητες κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Ιδιαίτερα ευάλωτοι στην καλοκαιρινή απώλεια μάθησης σύμφωνα με έρευνες, είναι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες τα οποία φαίνεται να χάνουν σημαντικές γλωσσικές δεξιότητες (ανάγνωση, γραφή, ορθογραφία, μαθηματικά).

Όλα τα παραπάνω βέβαια δεν σημαίνουν ότι τα παιδιά θα πρέπει μέσα στις διακοπές τους να λύνουν κατεβατά μαθηματικών προβλημάτων και ασκήσεων, να γράφουν εκθέσεις και ορθογραφία, και να διαβάζουν αμέτρητα βιβλία για να διατηρήσουν τις δεξιότητες που έχουν μάθει κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Το καλοκαίρι είναι η τέλεια στιγμή για να ανακαλύψουν τα παιδιά ότι η μάθηση είναι διασκέδαση και μπορεί να συμβεί και εκτός του σχολείου!

Δεδομένου ότι το καλοκαίρι είναι μια μεγάλη αδόμητη μάζα χρόνου, ο πειρασμός για τα παιδιά είναι μεγάλος για να περνούν ατελείωτες ώρες μπροστά στην τηλεόραση, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και στον υπολογιστή κατά τη διάρκεια των διακοπών. Με λίγη εφευρετικότητα και προγραμματισμό όμως, οι καλοκαιρινές διακοπές μπορούν να μετατραπούν από μαθησιακή έρημο, σε μαθησιακό παράδεισο!

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Οι διασκεδαστικές δραστηριότητες που ενισχύουν τη μάθηση και τη γνώση μπορεί να είναι πολλές, αρκεί οι γονείς να αφήσουν τη φαντασία τους ελεύθερη!

Αναζητήστε ευκαιρίες για διάβασμα και ανάγνωση. Το εξωσχολικό βιβλίο έχει τεράστια επιρροή στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών και βελτιώνει τη μάθηση σε όλα τα επίπεδα. Δημιουργήστε χαλαρή και ευχάριστη ατμόσφαιρα και καθιερώστε δέκα ? δεκαπέντε λεπτά διάβασμα μέσα στην ημέρα από το αγαπημένο βιβλίο του παιδιού. Οι γονείς είναι καλό να ενθαρρύνουν το παιδί να διαβάζει ό,τι το ευχαριστεί και το διασκεδάζει!

Η εξάσκηση της ανάγνωσης μπορεί να γίνει όμως ακόμα πιο διασκεδαστική. Ζητήστε από το παιδί να συνεργαστεί μαζί σας στην μαγειρική, αναθέτοντάς του να διαβάζει τις συνταγές και εσείς να εκτελείτε. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί και διδάσκεται τη σημασία της συνεισφοράς και τις συνεργασίας, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί επαφή με την ανάγνωση. Και ποιος δεν θα ήθελε να συμμετέχει στην προετοιμασία του αγαπημένου του γλυκού και φαγητού!

Δοκιμάστε επίσης να παίξετε το παιχνίδι ?έχεις μήνυμα?. Γράψτε καθημερινά σημειώματα στο παιδί και σκορπίστε τα σε διάφορα μέρη του σπιτιού. Το πιθανότερο είναι πως θα βρει πολύ διασκεδαστικό αυτό το παιχνίδι και θα χαίρεται που έχει να διαβάζει καθημερινά κάτι από εσάς! Ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει το ίδιο για να εξασκείται παράλληλα στις δεξιότητες γραφής.

Δημιουργήστε παιχνίδια γραφής και έκφρασης. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι η τέλεια ευκαιρία για να κρατήσουν τα παιδιά ημερολόγιο! Ενθαρρύνετε τα παιδιά να γράφουν στο τέλος της ημέρας πώς πέρασαν, τι σκανταλιές έκαναν, με ποιους έπαιξαν, τι είδαν κτλ. Η έκταση δεν χρειάζεται να είναι αυτή της έκθεσης. Μια παράγραφο να γράψει ή και απλές προτάσεις, θα είναι κέρδος για το παιδί. Εμπλουτίστε το ημερολόγιο με ζωγραφιές, φωτογραφίες, κοχύλια, άμμο και οτιδήποτε θα προσελκύσει το ενδιαφέρον και θα καλλιεργήσει τη φαντασία του παιδιού. Στο τέλος, μπορεί να μοιραστεί το δημιούργημά του με τη γιαγιά και τον παππού ή τους φίλους του!

Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει στις καθημερινές υποχρεώσεις του σπιτιού, ενώ παράλληλα θα εξασκείται στις δεξιότητες γραφής. Ζητήστε του όσο εσείς θα ψάχνετε τι λείπει από το σπίτι, να γράψει τη λίστα του σούπερ μάρκετ! Επίσης, τα σταυρόλεξα και η κρεμάλα είναι παιχνίδια που βοηθούν τα παιδιά στη γραφή και στη συγκέντρωση, ενώ παράλληλα διασκεδάζουν και ψυχαγωγούν όλη την οικογένεια!

Τα μαθηματικά και η φυσική στην πράξη! Την ώρα που συγκεντρώνετε τους λογαριασμούς και φτιάχνετε τον οικονομικό προϋπολογισμό του σπιτιού, ζητήστε τη βοήθεια του παιδιού στις μαθηματικές πράξεις (η βοήθεια φυσικά θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο επίπεδο γνώσεων του παιδιού).

Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή του στην οργάνωση του ταξιδιού ή της εκδρομής, δημιουργώντας προβλήματα για τον υπολογισμό των αποστάσεων, της ώρας και του κόστους! Δώστε έμφαση στην επανάληψη της προπαίδειας μιας και είναι από τις πιο συχνές απώλειες στο μάθημα των μαθηματικών. Σε ανύποπτο χρόνο κάντε ερωτήσεις προπαίδειας έτσι ώστε τα παιδί να κρατά μια συνεχή αλλά ταυτόχρονα διασκεδαστική επαφή!

Δεν υπάρχει πιο ωραίος τρόπος για να μάθουν τα παιδιά την επιστήμη της φυσικής, βλέποντάς την πώς λειτουργεί στην πράξη! Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να φυτέψτε στον κήπο ή στο μπαλκόνι σπόρους ή μικρά φυτά και να συζητήσετε με το παιδί τους τρόπους (νερό, ήλιος, αέρας) που θα τα φροντίσετε για να μεγαλώσουν!

Όλα τα παραπάνω είναι μόνο κάποιες από τις ελάχιστες δραστηριότητες που μπορούν να κάνουν τα παιδιά μέσα στις καλοκαιρινές τους διακοπές για να διατηρήσουν επαφή με τις σχολικές δεξιότητες χωρίς όμως να χάσουν την ξεκούραση που τόσο έχουν ανάγκη! Η υπερβολική ξεκούραση όμως εύκολα μπορεί να οδηγήσει στη βαριεστημάρα και στην πλήξη. Η μάθηση και η επαφή με τη γνώση μπορεί να πραγματοποιηθεί και να διατηρηθεί τους καλοκαιρινούς μήνες, ικανοποιώντας με διασκεδαστικό τρόπο την έμφυτη περιέργεια και την έμφυτη δίψα των παιδιών για μάθηση!

ΑναδημοσίευσηParentshelp.gr

Η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου είναι η ετήσια γιορτή της διεθνούς θεατρικής κοινότητας, από το 1961, όταν πρωτοεμφανίσθηκε με πρωτοβουλία του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου.

Κάθε χρόνο ένας άνθρωπος του θεάτρου αναλαμβάνει να γράψει το μήνυμα του εορτασμού, το οποίο διαβάζεται στα θέατρα πριν από την παράσταση της 27ης Μαρτίου. Το φετινό μήνυμα (2014) ανήκει στον Νοτιοαφρικανό θεατρικό συγγραφέα, σκηνοθέτη και σκηνογράφο Μπρετ Μπέϊλι (Brett Bailey) και έχει ως εξής:

Όπου υπάρχει ανθρώπινη κοινωνία, εκδηλώνεται το ασυγκράτητο πνεύμα της παράστασης.
Κάτω από δέντρα σε μικρά χωριά, πάνω σε σκηνές υψηλής τεχνολογίας στις μητροπόλεις του κόσμου, σε σχολικές αίθουσες, σε γήπεδα και σε ναούς? σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές, σε εμπορικά κέντρα, σε κοινοτικά κέντρα και υπόγεια στο κέντρο της πόλης, οι άνθρωποι μαζεύονται για να κοινωνήσουν στους εφήμερους θεατρικούς κόσμους που εμείς δημιουργούμε προκειμένου να εκφράσουμε την ανθρώπινη πολυπλοκότητα, την διαφορετικότητα και την ευαισθησία μας με σάρκα, ανάσα και φωνή.
Πηγή: Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου

Με πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών αντισταθμιστικής αγωγής του σχολείου μας  οι  μαθητές του Τμήματος Υποδοχής και του Τμήματος Ένταξης κατασκέυασαν με πολύ φαντασία όμορφες πασχαλιάτικες λαμπάδες. Η ανταπόκριση των μαθητών να φέρουν στο σχολείο υλικά που δεν χρειαζόταν ήταν εντυπωσιακή. Μπράβο σε όλους για την συνεργασία.

Τα έσοδα θα διατεθούν να κάνουμε το σχολείο μας ακόμη πιο όμορφο.

Ευχαριστούμε τους γονείς του σχολείου μας που στηρίζουν κάθε προσπάθεια και πρωτοβουλία.

Για 7η συνεχή χρονιά και φέτος θα πραγματοποιηθεί Έκθεση Βιβλίου από το ΣΓΚ του σχολείου μας με στόχο την προώθηση της φιλαναγνωσίας και για να εμπλουτιστεί η σχολική  βιβλιοθήκη  με καινούριους τίτλους. Η έκθεση θα λειτουργήσει από την Πέμπτη 27 Μαίου έως την Πέμπτη 3 Απριλίου  6 με 8 το απόγευμα.

Με τη φαντασία μου όλο τον κόσμο γυρίζω… είναι το μήνυμα της αφίσας για την παγκόσμια ημέρα βιβλίου για το 2014. Στα πλαίσια των δράσεων για την ημέρα αυτή το σχολείο μας θα επισκεφτεί η συγγραφέας κυρία Έλενα Αρτζανίδου.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα και τα βιβλία της.